आश्रित

साठा पैकी तेवीस मी पाहिली. उरलेल्या सदतीसामध्ये काय होऊन गेले, तेही मी शिकलो. "इतीहास" लिहायला गेलो म्हणून हातावर पट्टी बसली, मग "इतिहास" लिहित गेलो. मराठी शब्द हे जसे उच्चारतो तसेच लिहायचे असतात, ह्या वाक्याला पूजून इतिहास पण तसाच वळणदार अक्षरांमध्ये लिहित गेलो. पण ते शब्द तसेच का उच्चारायचे, कधी कुणाला विचारले नाही. इतिहास, खरच तसा होता, असे मानून चाललो...
सातवी 'ब' मध्ये होतो तेव्हा, दूसर्या वर्गात असलेल्या जोशी, खरे, आपटे नावाच्या मुलांवर माझ्या वर्गातले हसायचे. "भांडखोर भट्टांच्या बरोबर आपण नाय खेळणार" असा माझा मित्र बोलला की मी ही त्यांच्या बरोबर हसायचो, का ह्सायचो माहित नाही... पण सगळे हसतात म्हणून मी पण...आठवी 'अ' मध्ये आलो. तेव्हा जोशी, आपटे माझे मित्र झाले, त्यांच्या बरोबर हसायचो, ते म्हणायचे "गान्धीला अजिबात अक्कल नव्हती". वाचलेला इतिहास बहुतेक तेव्हा मला आठवत नसेल. इतिहास घोकून मार्क्स मिळवणार्‍यांबरोबर शिकलो होतो मी. मला सामाजिक शास्त्रात का नाही एवढे चांगले मार्क्स येत नाहीत, असा प्रश्न बाबा विचारायचे...
एके दिवशी टीव्ही वर, भगवे कपडे घातलेल्या कुणाला तरी मशिदीवर हातोडा घालताना बघितले. हिंदुत्वाचा तो विजय होता असेही कानावर पडले. घराच्या दरवाजावर "गर्व से कहो, हॅम हिंदू हे" असा स्टिकर लावला, तेव्हा बहूतेक विसरलो होतो, हिंदू - मरण नाही शरण देणार्‍याचा धर्म आहे...
एकदा एन.सी.सी. च्या सरांनी विचारले, "तुमच्या मधले किती आर्मी जॉइन करणार?" हात वर करणारा मी पहिला होतो. दहावी झाल्यावर सर्व म्हणाले आर्मी एवढा चांगला करीअर ओप्शन नाही, फार रिस्क आहे... मी ही हो म्हणालो...
आश्रित होतो तेव्हा मी. आता सुद्धा आश्रित आहे. कधी माणसाला त्याच्या समाजा वरून ओळखणार्यांचा. कधी पाठ करून मार्क्स मिळवणार्यांचा. एकदा सुद्धा, प्रश्न विचारला नाही. पण आता वाट सोडून पुढे जाता येणार सुद्धा नाही. म्हणून अजूनही आश्रित आहे मी, ए.सी. कारमध्ये बसून ओफीसला जाताना, साठी उलटली तरी सायकल वरुन कामाला जाणार्‍या वृद्धावर, कारच्या रस्त्यामधे आला म्हणून डाफरणार्‍या कालीग्सचा. मॉल मध्ये बसून भारताची ईकोनोमी स्टडी करून झाल्यावर, पार्किंग लोट बाहेर भीक मागत असलेल्या पाच वर्षाच्या मुलाची घाण वाटणार्‍या मित्रांचा. आश्रित आहे मी, "सेफ" आणि "सेटल्ड" जगण्याच्या मनोवृत्तीचा. आश्रित आहे मी, साठी पूर्ण होत असताना, मागे जे राहीले त्यांना विसरणार्‍या भारताचा...

The Glimpses

It’s on my wrist today, the thing I was so amazed at, as a kid. It’s still the same, it still walks the same distance, and it still moves its hands. I remember how I would get touched by an unparallel excitement, for that moment… The moment, on which I could get a glimpse of, the minute hand moving one step, into the new minute. Or even better, that of an hour hand…

I remember, how sometimes I would sit in front of it and wait for it to happen. I would concentrate on its hour hand, as if it’s the only thing that mattered. Sometimes, no matter how hard I tried, I wouldn’t get that chance to freeze my eyes upon that hand, for that one glimpse. Don’t know how, but time just seemed to past… Maybe I wasn’t concentrating that well or maybe it was just eluding me that it never happened. I would get upset then… very upset. Then on some rare occasions, I would just look at it and voila, it would take place, that very moment!! I would try very hard to remember that picture as if to record that glimpse into my mind, it would make me forget all the waiting I did for it on some other day… But, it would bring me back, to where I started; I would want it to happen for me, again. Rather without waiting for it, or maybe when I would start thinking, I had waited just enough…

All this while, I never seemed to care about the second-hand, who would be moving and would be there to give me a glimpse of its move into the new second, every now and then… Maybe he was caring enough, but I wasn’t. Maybe he had to keep doing it, despite not getting my attention, because if he wouldn’t move, nor would the other two. But I ignored him, as I wanted more and more of the hour hand.

Maybe the hour hand didn’t know me well; maybe he had too many others to remember names of. Maybe I was just ignorant, when he really came for me, or maybe he never came. Today as I walk, I just want things my way, just like the way I wanted to have the glimpse of hour hand’s movement, whenever I would take a look. I don’t think about any of these things I did as a kid, just like the way I didn’t think of second hand much. Nor do I think about those today, who walked with me then and after, only to teach me walking…